SON DAKİKA

Berk Güntürk “Sanat Benim İçin Bir Kaçış Yolu…”

26 Aralık 2023 | 90 kez görüntülendi.

Yılın son röportajı ve karşınızda Berk Güntürk…

Uzun zamandır takip ettiğim yetenekli bir ressam var. Plastik sanatlar eğitimi almış, dönemin ilerisinde resimlere imza atıyor. Yapmış olduğu çalışmalarla önemli sergilere katılıp, adından sıkça söz ettiriyor ve mikrofon kendisine uzatıldığında, hiç çekinmeden mesleği hakkında iddialı açıklamalarda bulunuyor. Kendisini takip edip, ressam olmak isteyen gençlere; mesleğin püf noktalarından bahsediyor! Beni en çok etkileyen sözleri ise; “Yağlı boya amatör işi değildir.” ve “sanatını ispatlama gibi bir derdinin olmadığını” belirtmesi! Mesleğinde henüz yolun başında ama basamakları çabuk atlayacağına inanıyorum. Siz de tanıyın istedim ve bu kez sözü mesleğinin ümit veren bir yeteneğine bırakıyorum.

Berk hayat hikayeni dinlemek istiyorum.

1996 yılında İstanbul’da doğdum. Annem Rus, babam Türk. Ailemizde 3 dil konuşuluyordu; Rusça, Türkçe ve İngilizce. Üçüne de çocukluktan beri hakimim. 19 yaşıma kadar Rusya’nın “Saratov” şehrinde yaşadım. 2017 yılında “Yeditepe Üniversitesi”nde lisans eğitimi almak üzere İstanbul’a yerleştim. Sanatçıyım, çağdaş resim üzerine çalışmalarımı sürdürüyorum.

“Yan Komşunun Kim Olduğunu Bilemezsin.”

Çocukluğun nasıl bir mahallede geçti, çocukluğuna dair unutamadığın en özel anını bizlerle paylaşır mısın ve çocukluk arkadaşlarınla hala görüşüyor musun?

Maalesef Rusya’da mahalle diye bir kavram yok, insanlar yan daire komşusunun kim olduğunu bile bilmez. Çocukluğum çok yoğun geçti. Annem, eğitimime büyük önem verip bana hiç boş vakit bırakmıyordu. Milli yüzme takımındaydım, Saratov konservatuvarının çocuk korosu üyesiydim ve tabii ki Rusya ressamlar cemiyetinde desen dersi eğitimi alıyordum. İleriki senelerde “Milli Eskrim Takımına” girdim ama lisede iken antrenman yerine arkadaşlarımla vakit geçirmeyi tercih ettiğim için takımdan atıldım. Türkiye’ye taşındığımdan beri Rusya’daki hayatımla bağlantılarım koptu! Tüm hafızamda sadece anı olarak kaldı.

Yeteneğin nasıl fark edildi ve ailen ressam olma kararını nasıl karşıladı?

Yeteneğim erken yaşta fark edildi, sanatsever bir ailede doğdum. Annem opera ve bale hayranı. Her sezon muhakkak beni tiyatroya götürüyordu. Babam ise “Doğu Avrupa” resim sanatı koleksiyonluyordu. Ailem, resim yapma isteğimi saygılı ve destekleyici karşıladı. Özellikle babam! Mesleğimin başından beri hayallerime ulaşma yolunda her türlü destekte bulundu. Bu zorlu süreçte pes etmememin tek sebebi odur.

Resim eğitimini hangi kurumlardan aldın? Sanat hayatında eğitim önemli mi yoksa yeteneğin varsa alaylı olarak da yapılabilir mi?

Her sanatçının kendine özgü çalışma pratiği vardır. Bazıları özel bilgi ya da el kabiliyeti gerektirmiyor. Benim çalıştığım üslupta eserler çıkarabilmek için ciddi akademik eğitimden geçmek gerekiyor. “Yağlı boya amatör işi değildir.” 7 yaşımdan beri Rusya Ressamlar Cemiyetinde sonra Yeditepe Güzel Sanatlar Fakültesi “Plastik Sanatlar Bölüm”ünde eğitim aldım.

Resim bölümünden mezun olduktan sonra mesleğe geçiş sürecini anlatır mısın?

Mesleğe geçişim öğrenciyken başladı. Sanatımı ispatlama gibi bir derdim hiç olmadı, bunun için kendimi şanslı hissediyorum.

“Resim Dersi Herkese Uygun Değildir.”

Okullarda resim, müzik ve beden eğitimi dersleri az oluyor. Bu konu hakkında ne düşünüyorsun ve iyileştirmek adına nasıl adımlar atılabilir?

Bunun iyileştirilmesi gereken bir durum olduğunu düşünmüyorum. Eğitimin önceliği disiplinler değildir, okul programı dışında çocuklar bu aktivitelerle kendilerini geliştirebilir. Resim dersi herkese uygun değildir!

Toplumumuz da sanat dalları meslek olarak değil de hobi olarak görülüyor… “Elinde bir işin olsun, yine resim yaparsın” algısı çok yaygın. Bir sanatçı olarak bu durum hakkında ne düşünüyorsun?

Bu düşüncede olan insanlar belli ki hayatlarında hiç müze veya sanat sergisi gezmemiş! Bu nedenle onların sanat üzerine kurdukları düşünceler beni pek ilgilendirmiyor.

Yeni nesil bir sanatçı olarak; eserlerinle diğer ressamlardan ayrıksı duruyorsun. Ressam olarak kendini geliştirmek için ne gibi çalışmalar yapıyorsun?

Teşekkür ederim, sözleriniz beni onurlandırıyor. Sanatsal gelişimim için teorik literatür okuyorum. Tarih, sanat tarihi ve felsefe anlatan kitaplar… el becerimin gelişimi için günlük resim rutinimi yapıyorum, ayriyeten yaptığım özel bir şey yok. Çünkü eğitimin bir noktasından sonra ressama kalan tek şey pratik.

Eserlerinde toplumsal cinsiyet, varoluş biçimleri ve kimlik kavramlarını “dini sanattan ve dinler tarihinden” ilham alarak gerçekleştirdiğini görüyorum. Bugüne kadar yaptığın çalışmaları kronolojik sırayla anlatır mısın?

Tüm eserlerim 3 gruba ayrılıyor; kırmızı, mavi ve renkli çalışmalar. Avrupa dini sanat ikonografisinde mavi ile kırmızının sembolik anlamları vardır. Kırmızı; kanı, acıyı ve insanlığı temsil ediyor. Mavi ise; spirituelliği, ilahi boyutu ve Allah’ı temsil ediyor. Bu iki rengi İsa’nın ve Meryem ananın kıyafetlerinde görebiliriz. Böylece sanatçılar, onların insani ve tanrısal doğasını gösterir.

Bu sembol dilini çalışmalarımda kullanıyorum; kırmızı “şiddeti içeren çalışmalarımda, mavi ise “spiritüel konulu tablolarda”, renkli çalışmalarım ise “bizim dünyamıza ait gündelik sahneleri anlatan tablolar”. Eserlerimin baş karakterleri gerçek hayatta çevremde var olan, çoğunlukla ötekileştirilmiş insanlar. Onların bedenleri ve kişilikleri üzerinden kendimi ifade ediyorum. Çalışmalarımda ki figürler soyut bir boşluk içerisinde bulunuyorlar. Bu boşluğun modellerimi hem estetik hem de kavramsal olarak tamamladığını düşünüyorum. İzleyicinin dikkatini, resmettiğim kişiden mekâna çekilmesini istemiyorum.

“Turistlere Karikatür Çizerken Beni Bulmazsınız.”

“Resim sanatında hedefini sorsam” neler söylemek istersin? Ressam olarak 10 yıl sonra kendini nerede görüyorsun?

Hedefim; “Venedik Bienali”. Tanrı esrarengiz yollarla çalışır, umarım 10 sene sonra Sultanahmet’te turistlere karikatür çizerken beni bulmazsınız.

Dünyadaki gelişmeler sanat hayatını nasıl etkiliyor? Güncel konular üzerine çalışmalar yapmayı düşünüyor musun?

Dünyadaki sorunlarla zaten hayatımız dolu! Sosyal medya, televizyon, üzücü haberler ve sosyal sorunlara mağruz kalıyoruz. Sanat; benim için bir kaçış yolu, gündelik hayat ve sıradanlıktan… Çalışmalarımı birçok kişi şiddet ve kaygı dolu bulabilir. Fakat bu duyguların izleyici de soyut olması, bir gerçek olayla bağdaştırılmasını istemiyorum.

Sanat tarihinde seni etkileyen akımlar hangileri ve “seni etkileyen eserleri sorsam” hangilerini söylerdin?

Birçok dönemden ve sanat üsluplarından ilham alıyorum, sanatım üzerinde en büyük etkiye “Barok sanatı” sahip. “Chiaroscuro” olarak adlandırdığımız ışık ve gölge kontrastı, teatral dramatiklik ve insan anatomisi bana görsel haz verip ruhumu etkiliyor. Bu etkiyi çalışmalarıma yansıtmaya çalışıyorum.

Ressam olmak isteyenlere neler önerirsin? Tekrar doğmuş olsaydın, ressam olmak ister miydin?

İlk önerim ressam olmaktan vaz geçmek! Her sene binlerce kişi resim bölümünden mezun oluyor. Aralarında %10 sergilenebiliyor, onların arasından da sadece %20 sanat eserlerinin satışından geçinebiliyor. Maalesef Türkiye’de genç sanatçıların kendilerini duyurabilmesi için çok kısıtlı imkanlar var.

Bu yüzden sanatla hayatlarını bağlamayı düşünen gençlerin 7 kere düşünmesini öneririm. Kendim için konuşursam; bu dünyaya yeniden gelsem ressam olur muydum şüphe duyuyorum. Ailemin, özellikle babamın maddi ve manevi desteği olmasaydı şu an sorularınıza cevap veriyor olmazdım. Büyük ihtimalle Kadıköy sarhoşlarına dövme yaparak vakit geçiriyor olurdum.

Sipariş ile resim yapma konusunda ne düşünüyorsun, sen de siparişle resim yapıyor musun?

Her sanatçının kendi çalışma kuralları ve prensipleri vardır. Bazı sanatçılar sadece sipariş üzerinden kazançlarını sağlıyor. Ben ise prensip olarak özel sipariş almıyorum, sanatsal üretimim üzerinde ben hariç kimsenin söz hakkına tahammül edemem. Geçmişte, istisna yaptığım bir kez oldu, bu da ilk ve son özel siparişimdi. İstanbul’un Kadıköy semtinde bulunan “Notre Dame Fransız” Katolik kilisesi için yaptığım 2,5 metreye 1,5 metrelik yerli azizleri tasvir eden bir sunak tablo çalışması. Merak eden okuyucularımız, her akşam 6’da ayine katılıp sunakta yer alan eserimi görebilir.

“Topkapı Sarayı Müzesi Türkiye’yi Yansıtıyor.”

Neden orijinal tablo alınmalı ve senin tablolarını kimlerin almasını istiyorsun?

Orijinal tablo almak şart değil, insanlar iç mekanlarını istedikleri şekilde dekore etmekte özgürdür. Diyelim; x sanatçının, x tablosuna hayransınız ve onu her gün evinizin duvarında görmek istiyorsunuz ama eser çok pahalı ya da bir müze koleksiyonunda bulunuyor. Böyle bir durumda evinize o eserin reprodüksiyonu ya da dijital baskısını asmak zorundasınız.

Sanat eseri almak bir ayrıcalık değildir, herkesin güzelliği temaşa etme hakkı vardır. Bu nedenle tablolarımı beğenen satın alabilir.

Gündeme bakınca, en çok kafanızı yoran konular neler?

Mümkün oldukça kafa yormamaya çalışıyorum, çünkü sanat yeterince yorucu bir alan. Tabii ki etkisi altında kaldığım dış faktörler var, beni içten üzen. Memleketimin içinde bulunduğu savaş ve binlerce masum insanın ölümü, seferber olmam ve ülkeme aile ziyaretine gidememe gibi şeyler. Modumu düşürmemeye çalışıyorum. Sanatın insan ruhu üzerinde yarattığı enerji, benim duygusal kapasitemi yeterince zorluyor.

Kendi kendine kaldığın zaman neler yaparsın? Kendini resetlemek için yöntemleri neler?

Mesleğimden dolayı çoğu zaman kendimle baş başa kalmak zorundayım. Bekarım ve tek yaşıyorum. Uyanıp resim çiziyorum! Yoğun olduğum zamanlarda aralıksız 16 saat tuval başında geçirebiliyorum. Günlerce dışarı çıkmadığım oluyor! Hangi gün, dışarıda nasıl bir hava var ya da güncel olaylardan bile haberdar olamadığım zamanlar oluyor. Kendimle barışık ve yalnızlıktan rahatsız olmayan biriyim.

İş ve sanat araştırmaları dışında, kendimle vakit geçirmek istediğimde genelde müze ve güncel sergileri gezerim. Dikkatimin dağılmaması için tek başıma yapman gereken bir aktivite olduğunu düşünüyorum. Gezmeyi en sevdiğim müze; “Topkapı Sarayı Müzesi”. Bu tarihi mekân, bana tam olarak Türkiye’yi yansıtıyor. Bizans mimarisi dönemin, batı modasıyla süslenmiş Ortadoğu yapıtlarından oluşan bir saray kompleksi. Bu mekânda kendimi görüyorum ne Doğulu ne de Avrupalı! Belki ikisi de aynı anda… Ziyaretçi yoğunluğuna rağmen, bu dünyada huzur bulduğum sayılı yerlerden biri Topkapı Sarayı.

Geriye dönüp baktığında hayatında bir olayı değiştirmek istesen bu ne olurdu?

Kaderin hayatıma getirdiği olaylarla iyi ya da kötü beni buraya getirdi. Kaderimiz neden ve sonuç zincirinden oluşan bir çizgidir. Bu zincirin halkası eksik ya da diğerlerinden farklı olamaz. Böyle bir fatalist yanım var.

Sosyal medya ile aran nasıl? Orada yaşanan hayatlara inanıyor musun?

Geniş kitleye ulaşım açısından sosyal medya bir sanatçı için çok önemli bir aracı ama gerçek dünya gibi sanal dünyada bir illüzyon!

90’lar tadında sorular…

Yaş:27 Boy:175 Kilo:60

Burcu: Terazi

Ayakkabı numarası: 42

Göz rengi: Ela

Saç rengi: Açık kumral

Sesin kaç oktav: 2 oktav/bariton

Mükemmel mutluluk: Oval kesim antika pırlantalar

En büyük korkunuz nedir: Ölüm

En beğenmediğiniz özelliğiniz hangisi: Tembellik